İniş sürecinde uzay ajansları ve şirketler öncelikli ve alternatif iniş alanlarına karar veriyor. Bir piste inebilen uzay aracı aynı zamanda birden fazla deniz veya okyanusa da inebilir. Değerlendirmelerin ardından uzay aracının temel iniş amacı belirleniyor.
ISS’den Dünya’ya dönüş sürecinde amaç okyanusa inmekse rüzgar hızı, dalga aralığı ve okyanustaki yükseklik, yağmur ve şimşek ihtimali gibi maliyetler önemli. Bunlar uygun düzeyde olmazsa Dünya’ya dönüş süreci daha uzun sürebilir. Gündüz ve gece görüş mesafesinin de belli bir aralıkta olması gerekir.
Ayrıca kurtarma helikopterinin operasyonel kapasitesinin de test edilmesi gerekiyor. Kıyıya daha hızlı ulaşmayı veya acil tıbbi müdahaleyi gerektiren durumlar için helikopter ekibi hazır bulunuyor. Genellikle hedeflenen çıkarma bölgelerine yakın iki gemi bu sürece dahil oluyor.
ISS’den ayrılma sürecinin devam edip etmeyeceği konusunda görev kontrol merkezinden değişiklikler gözlemleniyor. Koşulların uygun olması durumunda uzay aracının belirlenen saatte ISS’den ayrılması için hazırlıklar başlıyor.
Astronotlar, ISS’den Dünya’ya dönmek istediklerinde prosedürleri gözden geçirerek hazırlık yapıyorlar. Astronotlar bu yolculuk boyunca basınca dayanıklı giysiler giyerler.
Hesaplamalar önemlidir
Dünya’ya dönüşün hesaplanmasında ve hazırlanmasında, atmosfere girildiğinde oluşacak sürtünme ve aerodinamik hesaplamalar, sürecin güvenli bir şekilde tamamlanması açısından değerlidir. Sürece dahil olan mühendisler, uzay aracındaki ısı kalkanını gerekli hesaplamalara göre tasarlıyor.
Uzay aracı ile ISS arasındaki geçişin kapanması ve aracın ISS’den uzaklaşmaya başlamasıyla Dünya’ya dönüş süreci başlıyor.
Motorları kapalı olan uzay aracı, ISS’den ayrılır ayrılmaz istasyondan farklı bir yörüngede hareket etmeye başlıyor ve daha sonra yerçekiminin etkisiyle Dünya’ya doğru çekilmeye başlıyor. Uzay aracının motoru bir süre çalışır ve yanması sonucunda yörüngeye inerek Dünya atmosferine girer.
Örneğin Rus Soyuz uzay aracı atmosfere girerken 3 bölüme ayrılıyor. Yörünge ve servis modülü atmosferin daha ağır katmanlarında kaybolur ve yalnızca astronotların bulunduğu iniş modülü Dünya’ya geri döner.
Doğal fren mekanizması
Dünya’nın atmosferi uzay aracı için doğal bir frenleme mekanizması görevi görüyor ve onu yavaşlatıyor. İniş modülünün termal koruması sayesinde atmosferle sürtünme sonucu oluşan ısı emilir ve modülün hızı önemli ölçüde azalır. Modül atmosfere girdiğinde açılan paraşüt, kapsülün hızını daha da düşürüyor.
Uzay aracı tekrar Dünya atmosferine girdiğinde ses hızından daha hızlı hareket eder, sıcaklık artar ve hava yoğunluğu azalır. Örneğin NASA’nın Orion uzay aracı atmosfere girerken ses hızından 25 kat daha hızlı hareket ediyor.
Kullanılan uzay aracının boyutu da bu konuda önemlidir. Örneğin Uzay Mekiği ile Soyuz arasındaki en büyük fark, Dünya atmosferine tekrar girildiğinde ortaya çıkıyor. Uzay Mekiği ile Dünya atmosferine girmek daha kolay olsa da bu durum adeta Soyuz kapsülünde meydana gelen bir trafik kazasına benzetilebilir.
İnişin güvenli bir şekilde tamamlanmasının ardından kurtarma ekipleri bölgeye gidiyor. Uzay aracı kapsülü gemiye alınır, girişi açılır ve astronotlar kapsülden çıkarılır.
Astronotlar Dünya’ya döndüklerinde yürümekte zorluk yaşayabilir, kendilerini hasta hissedebilir ve gerekli sağlık kontrollerinden geçebilirler. Görev sonrası dinlenme dönemine giren astronotlar için egzersiz de önemlidir.
Uzay aracının Dünya’ya dönüş süreci ortalama 4 ila 12 saat arasında değişebiliyor.
